Hoe houden we het landschap flexibel op de lange termijn: de rol van de architect binnen bol.com

Razendsnel innoveren en toch het overzicht houden? En dat met grotendeels autonome teams binnen een organisatie die het nét even anders doet. Dat is precies wanneer de architecten van bol.com in hun element zijn. Elinor is Lead Architect én Domain Architect Platform Technologies en legt uit wat daar allemaal bij komt kijken.

“Ik heb een dubbelrol.”, vertelt Elinor. “Als Lead Architect maak ik onderdeel uit van het managementteam architectuur bij bol.com, dat doe ik 1 dag per week. De rest van mijn tijd geef ik leiding aan een team van architecten als domein architect bij Platform Technologies. Binnen dit domein werken zo’n 30 innovatieve product teams. De teams werken grotendeels autonoom en stellen eigen, kortlopende doelen. De architect kijkt naar de lange termijn. We bewaren als team het overzicht over het complete domein. En ik stem af met de andere domein-architecten als er een oplossing bedacht is die meerdere domeinen raakt. Ik omschrijf mezelf als een silo buster. Ik breek graag barrières af en breng teams samen voor een gemeenschappelijk doel “.

Bol.com maakt een enorme groei door. Dat heeft natuurlijk gevolgen voor de manier van werken. “Bol.com is zich aan het ontwikkelen tot een productorganisatie. Anders dan meer traditioneel georganiseerde bedrijven werken we niet met een vaste architectuur-methode of modellen. Bestaande frameworks zijn voor ons minder bruikbaar, juist omdat we zo snel groeien en geloven in de autonomie van onze productteams. En we zijn ook gewoon een eigenwijs bedrijf. We doen het nét even anders en bepalen zelf wat bij ons past. Ik ben ervan overtuigd dat we een groot deel van ons succes daaraan te danken hebben.”

“Toch proberen we de manier waarop architecten werken wel wat meer te stroomlijnen, ook omdat er veel nieuwe mensen bij ons zijn komen werken. We hebben een gereedschapskist opgezet om architecten op weg te helpen. We willen bijvoorbeeld dat elk product een architectuurvisie heeft, een soort driejarenplan voor een bepaald onderdeel van het platform. Deze gereedschapskist helpt met het vinden van antwoorden op vragen als ‘Wat is een goede architectuurvisie?’ en ‘Wat verwachten we dat er minimaal in zit?’.”

Over het resultaat van een goede architectuur is Elinor heel helder: “De architecten werken aan transparantie in het landschap. We komen van een microservice-architectuur, waarbij we op een gegeven moment wel 1000 verschillende services hadden met elk hun eigen interface. Dat maakte het voor teams bijna onmogelijk om ze aan elkaar te knopen. Daarom werken we nu aan een architectuur met een kleiner aantal, heel goed gedefinieerde interfaces, zodat er meer overzicht ontstaat, afhankelijkheden beter beheerbaar zijn en we makkelijker grote functionaliteiten kunnen ontwikkelen.”

“We willen echt API-first gaan ontwikkelen. Dit betekent dat teams hun interfaces samen met hun gebruikers ontwerpen, zodat van iedere functionaliteit heel duidelijk is wat je ermee kunt. Dit maakt het ook makkelijker om deze functionaliteit te ontsluiten in ons ecosysteem waar externe ontwikkelaars en partners dan weer op voort kunnen bouwen.”

“Een transparant ecosysteem bouwen van dit formaat is een enorme klus. Naast het hebben van een langetermijnvisie, moet je er als bedrijf ook voldoende tijd voor uittrekken. En dat doen we dan ook. Want wij geloven dat dit de ‘way to go’ is om het platform flexibel te houden in de toekomst.”

“We vragen veel van onze mensen. Architecten bij bol.com hebben een brede achtergrond en ervaring met zowel IT als business en productinnovatie. De belangrijkste vaardigheid daarbij is conceptueel denken. Er zijn zoveel verschillende manieren om een probleem te benaderen. Kijk je naar de mensen of naar de techniek? Kijk je naar het proces of naar hoe verantwoordelijkheden belegd zijn? Een architect weegt de belangen en probeert het toekomstplaatje te bepalen dat door iedereen omarmt wordt.”

“Daarnaast zijn beïnvloedingsvaardigheden belangrijk. Hoe breng je je visie over? Hoe zorg je dat mensen je advies overnemen? Als architect bij bol.com heb je geen mandaat; jij bepaalt niet wat mensen gaan doen. Het is jouw taak om advies te geven waarmee je collega’s zelf de juiste beslissingen kunnen nemen. Architecten stellen vaak de ‘status quo’ ter discussie, en zijn niet bang om een impopulair standpunt in te nemen als dat nodig is. Je moet dus met weerstand om kunnen gaan en je kritisch durven opstellen, ook in vergaderingen met belangrijke beslissingmakers. Dat is niet iets wat iedereen kan.”

“Binnen bol.com gaat alles heel snel. We hebben ontzettend veel plannen, de ambitie is hoog. Je werkt in een omgeving waar best wel wat chaos heerst. Wel leuke chaos, hoor”, voegt Elinor daar lachend aan toe. “En je hoeft natuurlijk niet meteen alles te kunnen. Bol.com investeert veel in trainingen en opleidingen. Voor architecten bieden we trainingen aan die op specifieke soft skills zitten. Maar je kunt ook kiezen voor iets als coaching. Of juist iets dat buiten je rol valt. Als je zelf het initiatief neemt, is er heel veel mogelijk.”